در زبان معمول، طرح صنعتی معمولا به شکل و ظاهر کلی یک کالا اشاره دارد اما در لسان حقوق مالکیت فکری، طرح صنعتی خصوصیات مربوط به شکل و ساختار و یا نقش و تزئینات به کار رفته در یک کالا به واسطه یک فرایند صنعتی است که در کالای خاتمه یافته ایجاد چشم نوازی و جذابیت کند. بنابراین به عنوان یک قاعده کلی ، طرح صنعتی متشکل از :
1- ویژگی های سه بعدی مانند شکل یک کالا
2- ویژگی های دو بعدی مانند تزئینات ، خطوط یا رنگ های به کار رفته در یک کالا
3- ترکیبی از موارد فوق
طرح صنعتی در انواع گسترده ای از محصولات صنعتی و صنایع دستی به کار برده می شود. از ابزار فنی و تجهیزات پزشکی گرفته تا ساعت ها، جواهرات، کالاهای لوکس و تجملی، ابزار خانگی، وسایل الکتریکی، ماشین های سواری و از طرح های نساجی گرفته تا کالاهای تفریحی، همه می توانند مشمول طرح صنعتی باشند.
حمایت از طرح صنعتی چه حقوقی به دارنده آن می دهد؟
هرگاه یک طرح صنعتی به موجب قانون به ثبت برسد مالک آن از حق انحصاری جلوگیری از نسخه برداری غیرمجاز یا تقلید توسط شخص ثالث برخوردار می شود این حق موجب می شود اشخاص ثالث از ساخت، عرضه، واردات، صادرات یا فروش هر محصولی که طرح در آن به کار رفته یا در آن گنجانده شده است منع شوند. شایان ذکر است قانون و شیوه عملکرد هر کشور، حوزه اصلی حمایت از طرح های ثبت شده را معین خواهد کرد به عنوان مثال جمهوری اسلامی ایران در ماده 28 قانون حمایت از اختراعات، طرح های صنعتی، علائم و نام های تجارتی مصوب 1386 این حقوق را اینچنین بر می شمرد:
الف- بهره برداری از هر طرح صنعتی که در ایران ثبت شده باشد، توسط اشخاص، مشروط به موافقت مالک آن است.
ب- بهره برداری از یک طرح صنعتی ثبت شده عبارت است از : ساخت، فروش و وارد کردن اقلام حاوی آن طرح صنعتی.
ج- مالک طرح صنعتی ثبت شده می تواند علیه شخصی که بدون موافقت او افعال مذکور در بند (ب) این ماده را انجام دهد یا مرتکب عملی شود که عادتا موجبات تجاوز آینده را فراهم آورد در دادگاه اقامه دعوی نماید.
به موجب قانون، چه کسانی می توانند طرح صنعتی ثبت کنند ؟
شخصی که طرح را بوجود آورده است یا اگر وی به موجب یک قرارداد استخدام یا فروش به کارفرمای او تعلق پیدا کرده باشد، می تواند ثبت طرح را تقاضا کند .
طرح صنعتی زمانی قابل ثبت است که جدید و یا اصیل باشد. طرح صنعتی زمانی جدید است که از طریق انتشار به طور محسوس و یا از طریق استفاده به هر نحو دیگر قبل از تاریخ تسلیم اظهارنامه یا بر حسب مورد قبل از حق تقدم اظهارنامه برای ثبت در هیچ نقطه ای از جهان برای عموم افشاء نشده باشد. ( ماده 21)
چنانچه اداره مالکیت صنعتی تشخیص دهد شرایط قانونی رعایت شده است طرح صنعتی را ثبت و آگهی مربوط را منتشر و گواهی ثبت آن را به نام متقاضی صادر می نماید در غیر این صورت اظهارنامه را مردود اعلام می کند.
به موجب ماده 29 ، هر ذینفع می تواند از دادگاه ابطال ثبت طرح صنعتی را درخواست نماید. در این صورت باید ثابت کند که یکی از شرایط مندرج در مواد 20 و 21 رعایت نشده است و یا کسی که طرح صنعتی به نام وی ثبت شده پدید آورنده آن طرح یا قائم مقام قانونی او نیست .
حقوق ناشی از ثبت طرح صنعتی، مدت اعتبار و تمدید ان به شرح ذیل است :
الف- بهره برداری از هر طرح صنعتی که در ایران ثبت شده باشد ، توسط اشخاص ، مشروط به موافقت مالک آن است .
ب- بهره برداری از یک طرح صنعتی ثبت شده عبارت است از ساخت ، فروش و وارد کردن اقلام حاوی آن طرح صنعتی
ج- مالک طرح صنعتی ثبت شده ، می تواند علیه شخصی که بدون موافقت او افعال مذکور در بند ب این ماده را انجام دهد یا مرتکب عملی شود که عادتاَ موجبات تجاوز آینده را فراهم آورد ، در دادگاه اقامه دعوی نماید.
د- مدت اعتبار طرح صنعتی پنج سال از تاریخ تسلیم اظهارنامه ثبت آن خواهد بود . این مدت را می توان برای دو دوره پنج ساله متوالی دیگر پس از پرداخت هزینه مربوط تمدید نمود. پس از انقضاء هر دوره که از پایان دوره شروع می شود ، یک مهلت شش ماهه برای پرداخت هزینه تمدید گردیده و همچنین جریمه تاخیر در نظر گرفته خواهد شد.
از شما عزيزان دعوت مي نمايم، ديگر خدمات ما در منوهاي ديگر خدمات ما را نيز مطالعه فرمائيد. مجموعه شرکت داري ( شرکت خدمات مديريت بي همتا ) با هدف کمک به مالکين، سهامداران، هيئت مديره و مديران شرکت ها در همه زمينه هاي مورد نياز شرکت داري آنها با تشکيل تيم ها، پيمانکاران و تامين کنندگان ارزشمند خود، مي کوشد تا بتوانند شرکتي را به درستي ثبت، راه اندازي، مديريت و توسعه دهد. با ما راحت باشيد و اوامر خود را بدون هيچگونه نگراني براي ما ارسال فرمائيد. با شما هستيم و به اميد فشردن دست هاي شما و عقد قراردادهاي همکاري برد برد براي طرفين انتظار مي کشيم.
” شرکت خدمات مديريت بي همتا، بي همتا در خدمات صفر تا صد شرکت داري ”
منتظر تماس شما هستيم.
11 448 448 – 021